De studie is een antwoord op een vraag van de Vlaamse Overheid naar de opmaak van een ruimtelijk masterplan voor het domein van het Kasteel van Gaasbeek, met in het bijzonder voor het landschapsluik. Kort samengevat richten de voorstellen voor het kasteeldomein zich op de activering van het landschap: door een grote reeks relatief kleine ingrepen te realiseren, wordt het domein dynamischer en sterker zintuiglijk beleefbaar.

Het in het landschap zijn – er wandelen, verblijven, verpozen – maakt het mogelijk zich ermee te verbinden. Het landschap is dan met alle zintuigen waar te nemen en bewust te ervaren. In dit masterplan trachten we, op het schaalniveau van de individuele bezoeker, de beleving te versterken met uiterst eenvoudige, meestal landschappelijke middelen. Een waaier van kleinschalige ingrepen maken het landschap dynamischer, diverser en uitnodigender. Een goed deel van de inspiratie daarbij is gevonden in de historische analyse, o.m. bij het kijken naar schilderijen, tekeningen en prenten van kasteel Gaasbeek.
Daarnaast wordt ingespeeld op de nutsfunctie; het landschap levert iets op. Er kan kasteelhoning worden geoogst, er wordt een hoogstamfruitgaard en een ‘plukbos’ voorzien. De sensorische beleving van het landschap wordt door een keur aan kleine landschapselementen bevorderd. Een kruiden- en bloementuin bij de kapelaanswoning, schapen die de gracht rond het kasteel begrazen, een zwaneneilandje in de bovenste vijver, een vlonder in de middelste vijver, een vissteiger in de kromme vijver.

Veel van die elementen maken het landschap beter leesbaar en nodigen uit tot intensiever gebruik. Niet alleen de belevingswaarde wordt bevorderd door een breder spectrum aan kleur, geur en door de seizoenen bepaalde elementen, ook de biodiversiteit wordt daarmee bevorderd.

– Rudy Luijters

(In progress)